Vrolijk Kerstfeest!

ook vanwege Plataforma Unidos:






Ik had het voorrecht om Kerstavond in Mi Rancho te vieren. In Mi Rancho (vrij vertaald: Mijn boerderij) wonen zo'n 40 jongens die ervoor gekozen hebben om hun leven op straat achter zich te laten. Het ligt op een half uurtje rijden van Santa Cruz, op een plek waar de natuur al behoorlijk de overhand krijgt. De jongens leven er in huisjes die de verschillende fases van het hulpverleningsproces voorstellen. In het eerste huis wonen de jongens die recent de straat verlaten hebben, in het vierde huis wonen de jongeren die er al enkele jaren verblijven en druk bezig zijn met hun studie of werk (of beide combineren).
De Spaanse directeur van Mi Rancho, Goyo voor de vrienden, vertelde me dat ze in Mi Rancho nooit het woord 'hogar' (tehuis) gebruiken maar wel 'casa' (huis). Dat is niet enkel een woordkeuze, het is een levenswijze die doordringt in alle aspecten van het leven in Mi Rancho. Mi Rancho biedt de jongens niet enkel ondersteuning aan, maar ook een nieuwe thuis en een nieuwe familie. Er staat geen limiet op de duur van een verblijf en ook nadat de jongens het huis verlaten hebben wordt het contact in stand gehouden. Zo kwamen op kerstavond ex-rancheros kerst vieren met hun vrouw en kinderen.
Kerstavond in Mi Rancho dat was: de hele middag in open lucht staan koken, massa's voetzoekertjes, met z'n allen cadeautjes gaan kopen, een overheerlijk feestmaal (om 10.30 's avonds) en daarna een ganse show om de cadeautjes uit te delen. Iedereen had één cadeautje voor één iemand gekocht. Mi Rancho heeft alle gasten ook een cadeautje gegeven: voor de jongsten een rugzak en voor de ouderen een set doucheproducten. De volgende dag trokken ze allemaal in kolonne naar het kantoor waar Goyo hen nog eens een cheque gaf om een cadeautje naar wens te kopen.

Heb ik al gezegd dat het kerstmenu heerlijk was? Crepe gevuld met palmhart en champignons + aardappelbolletjes in marinade, varken in de oven met saus van ui en papaya + puree, kip in saus van aardbei en koude rijst met groentjes, sorbete: drinkbare sorbet van champagne en limoen, crepe gevuld met fruit en chocoladesaus. Gevolg: een misselijke cooperante die erin slaagde om toch te blijven eten. De volgende dag wachte er mij trouwens een nieuw feestmaal. Welke ik opnieuw alle eer heb aangedaan.

de Boliviaanse Lambada

Toen ik ongeveer tien jaar oud was liepen we allemaal met de heupen te schudden op de tonen van de lambada, ons gebracht door een Braziliaanse groep. Ik dacht dan ook dat het aan mijn Spaans lag toen iemand me uitnodigde om een concert van Los Kjarkas te gaan, 'die Bolivaanse groep die de Lambada heeft uitgevonden'.

Wat blijkt nu? Onze Lambada was oorspronkelijk getiteld: 'Llorando se fue'. Het liedje waarvoor de meisjes een kort rokje aantrokken en jongens dapper hun hemden openknoopten gaat over een verloren liefde, is cien por ciento Boliviano, en past helemaal in het decor van de Andes. De versie die onze streken veroverde was een sterk staaltje plagiaat.

Ere wie ere toekomt: Hier kan je naar de enige echte 'lambada' luisteren!

Het publiek moet je er zelf bijverzinnen. Een concert in Bolivia begint als volgt: iedereen zit braaf aan zijn tafeltje met een drankje en een hapje. Na vijf minuten worden de tafels en de stoelen haastig opzij geschoven omdat iedereen begint te dansen!

Het is weer druk in SC

Plataforma Unidos, het Boliviaanse koepelorgaan waarvoor ik werk, verleent hoofdzakelijk eerstelijnszorg aan kinderen en jongeren die op straat leven. Daarnaast wil het in de toekomst ook (nog) meer aandacht besteden aan permanente vorming van iedereen die betrokken is bij deze thematiek (hieraan zal ik dus mijn steentje bijdragen), aan netwerking, aan sensibilizatie van het brede publiek en beleidsmakers en aan verdediging van de rechten van kinderen en jongen die op straat leven. In het kader van deze doelstellingen vonden de laatste weken twee activiteiten plaats die een vermeldig verdienen.

Expositie
De meeste Cruceños (burgers van SC) hebben geen oog voor de vele kinderen en jongeren die in levensbedreigende omstandigheden moeten overleven in hun stad. Als ze er al oog voor hebben is het meestal vanuit een negatief gekleurde bril: bandieten, drugsmisbruik, afval enz. In het beste geval beschouwen ze hen als jongeren die 'te beklagen' zijn.
Hoog tijd dus om SC eens het ware gezicht van het straatleven en de hele hulpverlening te tonen, in de vorm van een fototentoonstelling in het cultureel centrum op 'de grote markt'. De tentoonstelling toont alle aspecten van het straatleven and beyond via thematische groepen van foto's die verschillende elementen belichten, bv vorming, kunst, sport, de kanalen waar de kinderen leven. Op die manier wordt een mooi genuanceerd beeld van de thematiek geboden. Realistisch, zonder de lelijke, rauwe aspecten van een leven op straat uit de weg te gaan, maar ook hoopvol, door te tonen wat met behulp van adequate hulpverlening kan bereikt worden.
De tentoonstelling werd gepast geopend met toespraken van mijn collega's en natuurlijk ... een toost! Met heel veel dank aan iedereen die foto's ter beschikking stelde, en aan Valeria, die dit allemaal op artistiek vlak heeft geregeld!

Feest!
De eindejaarsperiode is een moeilijke periode voor iedereen die eenzaam is, dus ook voor de kinderen en jongeren die op straat leven en voor wie Kerstmis en Oudejaar vooral een pijnlijke herinnering aan hun gemis aan familie en geborgenheid vormt. Nochthans verdient iedereen minstens één groot feest om het jaar gepast af te sluiten! Op een zonnige (hoe kan het ook anders in SC) vrijdagmiddag was het dus gran fiesta! Iedereen die een busje heeft trok erop uit om overal in de stad kinderen en jongeren 'van straat te halen' terwijl de rest een grote zaal voorbereidde op het enthousiaste geweld van een kleine 100 kinderen en jongeren. Spelletjes, hotdogs, frisdrank, workshops ... De dag werd afgesloten met een avondmaal in Techo, een eerstelijnscentrum dat 's nachts onderdak biedt.
Het hele gebeuren werd met bescheiden middelen georganiseerd maar had volgens mij een niet te onderschatten impact op de gasten. Ten eerste hebben ze op een positieve manier kunnen kennismaken met de verschillende centra wat een rol kan spelen in hun beslissingsproces om het straatleven achter zich te laten. Ten tweede was het prachtig om te zien hoe deze gasten een middag lang volledig opgingen in spel en samenspel, hun zorgen een middag lang achterlieten en gewoon kind of jongere waren. Ik ben ervan overtuigd dat het belang van een positieve ervaring voor de ontwikkling van een kind dat een geschieding van hoofdzakelijk negatieve ervaringen met zich meedraagt, niet te meten is.
Wie op straat leeft vindt het vaak erg moeilijk om dit leven achter zich te laten en zich aan te passen aan de structuur en de hierarchie van een residentiele instelling. Daarom mogen wij als Plataforma het leven op straat niet te aantrekkelijk maken. Maar de redenen die ik opnoemde rechtvaardigen activiteiten als deze. We zijn dan ook plan om dit af en toe eens te herhalen. Soms doorkruist de realiteit onze goede intenties echter. Een nieuwe activiteit werd afgelast omdat ons net het nieuws bereikte dat een jongen die vorige week werd aangereden is overleden. Helaas krijgen al te vaak dergelijke berichten.

Tanken in Santa Cruz...

Nu ik al meer dan een maand mijn weg probeer te vinden in Santa Cruz begin ik zo langzaamaan door te hebben dat zelfs de meest voor de hand liggende zaken hier toch net een tikje anders zijn. Tanken bijvoorbeeld, onmisbaar in een stad waar naar mijn gevoel meer auto's dan inwoners zijn.
De meeste auto's rijden hier op brandstof en ... gas. Persoonlijk heb ik daar nog nooit van gehoord en de vele botsingen indachtig, verwacht ik nu alle momenten een gasontploffing. Men beweert echter dat het veilig is en vooral heel goedkoop (hoewel niet zo goed voor de motor).
Het is ook een goede oplossing voor het gebrek aan benzine. Af en toe worden hier ganse lanen en kruispunten geblokkeerd door massa's auto's (of beter: auto-eigenaars in hun auto's) die staan te wachten op de verwachte levering van benzine. De politie staat dan wat voor de show te zwaaien met een stokje maar ze kunnen er even goed een aap met een stokje zetten. Als je door de file wilt geraken zit er maar een ding op: toeteren, roepen, met de armen zwaaien en nog eens roepen.

In Santa Cruz hebben ze trouwens nog een andere originele manier gevonden om de pijn van de hoge brandstoffen te verzachten. U bent waarschijnlijk wel bekend met de pitstop/carwash-babes die vanalles doen behalve je auto herstellen/wassen? Wel, in de tankstations hier word je bediend door exotische, hooggehakte babes in hotpants. Diegenen die dit spektakel, uitaard vanuit puur antropologische belangstelling, wel eens willen zien moet ik teleurstellen. Ik had op het betreffende moment geen camara bij maar ik ben ervan overtuigd dat uw verbeelding wel kan bijspringen.

Hun mannelijke collega's daarentegen lopen rond in slobberige saaie kleren. Hoog tijd dat de vrouwelijke chauffeurs in Santa Cruz eens een marcha organiseren om hun recht op esthetisch genot te laten gelden!

Mijn appartement

Hieronder een paar foto's van mijn appartement. Het ligt op vijf minuutjes lopen van mijn werk, heeft airco (heeeel belangrijk), en tv met kabel (hoewel ik nog niet weet of dit laatste een vloek of een zegen is).


Mijn straat

De living

De keuken

De slaapkamer

De badkamer (1 van de 2!)
De logeerkamer



Mijn koerke



Boliviaans wasmachine

Huizenjacht

Ik heb een appartement en kan mijn geluk niet op!!! Waarom? Welle: In Santa Cruz is een oorlog gaande en die gaat niet over de nieuwe grondwet maar over ... huizen!

De laatste jaren is de stad uit haar voegen gebarsten met als gevolg een tekort aan huizen en stijgende prijzen. In dat tumult moest ik me dus een dak boven het hoofd zoeken en dat mondde uit in volgende strategieën:

methode 1: s'ochtends de krant kopen, zoeken naar veelbelovende zoekertjes en dan bellen;

resultaat: om 8 u 's ochtends zijn de leuke huizen al verhuurd, men neemt gewoon de telefoon niet op, men vraagt de hele dag om een uur later te bellen en tegen de avond vertelt men doodleuk dat het huis al verhuurd is of men reageert wel en vervolgens beland ik in het hol van Pluto.

methode 2: aan elk immobiliënkantoor een lijstje met mijn wensen en telefoonnummer geven

resultaat: de persoon in kwestie kijkt er eens vluchtig naar en dan verdwijnt het briefje om nooit meer gelezen te worden

methode 3: in leuke wijken gaan stappen om te kijken of er niets huur is;

resultaat: na uren rondstrompelen bezweet en uitgeput concluderen dat er niets te huur is

methode 4: dan maar per taxi de wijken verkennen

resultaat: iets minder bezweet en uitgeput concluderen dat er niets te huur is

Bleef nog maar een methode over, mij ingefluisterd door mijn collega's: Zelf een zoekertje plaatsen met als tekst: BLONDINE ZOEKT HUIS...

Gelukkig is het niet zo ver moeten komen. Toen ik tegen een Boliviaanse collega aan het klagen was dat ik niet begreep waarom niemand mij de kans wou geven om de huizen nog maar te bezichtigen, wist zij me te vertellen dat die kerels enkel ingaan op vragen van personen van wie ze weten dat ze veel commissie willen betalen. Eureka!

Vanaf dat moment begon elke conversatie tussen mij en een immobiliënkantoor als volgt: goededag, als u mij de kans geeft om dit huis als eerste te bekijken en ik huur het, betaal ik u een maand commissie. Wanneer kan ik komen kijken? Van een 'Open sesame' gesproken! Drie dagen later vond ik mijn appartement. Het was liefde op het eerste gezicht! Wanneer ik eens heeel veeel tijd heb zal ik foto's opladen.

Nu ga ik mij naar huis haasten. In de koelkast wacht mij een Stella, wereldburger uit Leuven...

Het Tibet van de Amerika's

Ik kan me voorstellen dat sommigen zich wel eens afvragen waar ik nu eigenlijk zit, of de lama's en de panfluiten mij hier rond het hoofd vliegen of eerder de papegaaien en de lianen. Vandaar dat ik jullie af en toe eens zal vervelen met 'achtergrondinformatie' uiteraard vanuit mijn eigen compleet subjectieve bril geschreven.

Laten we beginnen bij het begin, da's altijd handig.

Ver mapa más grande

Op de kaart zie je dat ik dus in Zuid-Amerika zit, in Bolivia. Bolivia is zo groot als Frankrijk en Spanje samen, oftewel 39 keer België. Je vindt er dan ook zowel eeuwige sneeuw en ijle lucht als vochtige oerwouden gonzend van de insecten. Simpelweg gezegd bevinden de hoge toppen van het Andesgebergte zich in het westen (grens met Peru) en de warmere groene streken in het oosten. De rode stip duidt Santa Cruz aan.

Ik bevind mij dus in de vochtige laaglanden van Bolivia, in het departement Santa Cruz (tien keer zo groot als België!) waarvan je hier de kaart ziet met de verschillende provincies. Rechtsbovenaan zie je de locatie van het departement in Bolivia.

Omdat het het hoogste van alles zou hebben - de hoogst gelegen hoofdstad, het hoogste bevaarbare meer (Titicaca-meer) - wordt Bolivia ook wel eens het Tibet van de Amerika's genoemd. De hoofstad is, euh, een beetje gecompliceerd. Hier komen we namelijk in de buurt van de politiek en die is hier de laatste tijd nogal aangebrand. Ik heb nog wat tijd nodig om me hierover een idee te vormen maar ik kan wel al meegeven dat Sucre de wettelijke hoofdstad is waar de juridische macht zetelt en dat La Paz de onofficiële hoofdstad is waar de uitvoerende en wetgevende macht zetelt en dus ook den Evo.

'Den Evo' dat is Evo Morales, de eerste Indigeense president van Bolivia. Op handen gedragen door het (arme) westen van het land, gehaat door het (rijke) oosten. Daarover later meer.

De helft van de bevolking hier beweert puur Indigeens bloed te hebben. Misschien is dat cijfer overdreven maar het zegt wel iets over het belang van het onderwerp. Zoals in gans Zuid-Amerika hebben ook de Boliviaanse Indigeense volkeren er jaren van verdrukking op zitten. De grootste indigeense volkeren in Bolivia dat zijn: de Quechua, de Aymara en de Guaraní, elk met een eigen geografische concentratie, taal en cultuur. De rest van de bevolking bestaat uit nakomelingen van de Spanjaarden, al niet met een vleugje indigeens bloed en buitenlanders natuurlijk, zoals ik.

Rest mij nog om te zeggen dat sociale en politieke problemen gepeperd met economische malaise, gesudderd in Zuid-Amerikaans animo geregeld leiden tot protestas, marchas en demonstraties. De laatste maanden hebben deze een orgelpunt bereikt in de confrontatie tussen oost en west, rijk en arm, blank en indiaans (ik geef toe dat dit een beetje simplistisch is voorgesteld). Het komt er op neer dat het rijke oosten de armoedepolitiek van den Evo niet zo zit zitten, haar rijkdommen niet wil delen met de armere provincies en het liefst autonoom zou worden.

Op het kaartje (gemaakt door Maarten Lambrechts, ex-cooperant van Volens, www.saarmaart.be) zie je dat Santa Cruz een van de departementen is dat de autonomie wil uitroepen (ook wel de media luna genaamd).

Conclusie: Ik heb nog een heleboel te leren over Bolivia!

¡Bienvenida en Bolivia!

Eerst en vooral wil ik iedereen bedanken die in de pen kroop om mij een paar bemoedigende woorden door te spelen. Aangezien ik altijd lijd aan voortijdige heimwee was het heel leuk om julie reacties te lezen.

Dit gezegd zijnde pikken we de draad weer op, ditmaal vanuit de Nieuwe Wereld:

Het vergde een uitputtende Odyssee die mij langs de Great Lakes van Chicago, de beaches van Miami en de altitura van La Paz voerde om uiteindelijk, een etmaal later, voet aan wal te zetten in Santa Cruz. Hier wachtte mij al meteen een welkomsontbijtje met mijn collega's (dank u wel!) en daarna kon ik mijn bedje spreiden bij Ruth en Noe, die zo vriendelijk zijn om mij een dak boven het hoofd te geven tot ik zelf iets gevonden heb.

Ja, en daar zit je dan! In een stad die de volgende jaren jouw thuis zal worden, waar je zal werken, wonen en (be)leven. Het is een onbestemd gevoel, een mengeling van nieuwsgierigheid, onzekerheid en ongeduld. Santa Cruz lijkt me een stad waar vanalles aan de gang is waar ik nog geen weet van heb. Het is een leuke mengeling van chaos en verval, brede boulevards met druk verkeer, modehuizen naast de lokale groentemarkt, dit alles op tropische ritmes (en temperaturen). Schoenen repareren gebeurt hier op straat en duurt vijf minuten, een afspraak maken met iemand duurt dan weer een eeuwigheid. Berg dus al je vanzelfsprekendheden maar even op en bienvenido en Santa Cruz!

Zo'n grote stad maakt natuurlijk ook wel dat ik me een beetje gedesoriënteerd voel. In het Spaans hebben we daar een mooi woord voor: despistada, 'van de weg af'. Mijn huidige obsessie bestaat dan ook uit stratenplannen. Ik heb me er twee aangeschaft en ze vormen voor het moment mijn belangrijkste bezit. Zij zijn mijn voornaamste bondgenoten in mijn strijd met de taxichauffeurs. Het heeft hier namelijk geen zin om als bestemming een straatnaam op te geven. Een taxi neem je hier als volgt: "Goede dag meneer, hoe gaat het .... kunt u me naar de derde ring tussen universiteit patata en hotel patati brengen en hoeveel zou u me daarvoor aanrekenen?" Meer dan eens vind je mij dus langs de kant van de weg met een taxichauffeur over een stratenplan gebogen om uit te zoeken hoe hij nu precies moet rijden.

Maar wat iedereen zich vooral afvraagt is waarschijnlijk: wat doet ze daar ganse dagen? Welnu, in een poging om van enige adminstratieve orde te getuigen: EEN LIJSTJE!
- me oriënteren natuurlijk,
- een huisje zoeken,
- de procedure inzetten om een verblijfsvergunning te krijgen,
- de plataforma en de organisaties waaruit ze bestaat doorgronden.

Over elk van die bezigheden later meer!

Net als vreemde vogels

De koffers zijn nauwelijks gepakt, de berg bagage wordt steeds indrukwekkender - voorlopig verdring ik de gedachte dat ik ooit prioriteiten zal moeten stellen -, het appartement is nog niet ontruimd en het Spaans lijkt elke dag meer Chinees,
maar niettemin ...
ik ben er klaar voor!!!!!!!!

Misschien vragen enkelen onder jullie zich af waarvoor ik dan wel klaar ben? Goede vraag. Ik heb er zelf ook geen idee van, maar wat vast staat is dat ik op 16 oktober 2008 ons Belgenlandje achter mij laat om een reuzeuitdaging in Bolivia aan te gaan!!! Ik zal er aan de slag gaan als pedagoge voor een Boliviaans platform, Plataforma Unidos, via de ngo Volens. Dit platform bestaat uit een aantal organisaties die hulpverlening bieden aan straatkinderen in de miljoenenstad Santa Cruz. Voorwaar werk genoeg hoor ik u denken en ik ben het met u eens!

Waarom ik dat doe? Wat dezen betreft volstaat het om naar het gedicht op foto van de blog (het Titicaca-meer btw) te verwijzen. Zoals zo vaak hebben anderen voor mij dat beter verwoord dan ik ooit zal kunnen doen. En naast deze nobele gedachten speelt er natuurlijk een beetje een 'net als vreemde vogels' gevoel mee. Wie dat monument der schlagers kent zal wel weten waarover ik het heb.

Dat alles sluit niet uit dat ik jullie uit het oog verlies, dus heb ik deze blog gestart. Hoe deze zich verder zal ontwikkelen weet ik nog niet, maar ik hoop dat het jullie een beetje een indruk zal geven van het leven in Bolivia, mijn leven, dat van de straatkinderen en dat van Juan met de pet.
Ik ben er bijzonder trots op dat het ding überhaupt functioneert (als u op de hoogte zou zijn van mijn ICT-maagdelijkheid zou u dat begrijpen) en nog trotser dat ik er zelfs in geslaagd ben om een link te voorzien waardoor u mijn hersenspinsels in uw e-mail inbox ontvangt (langs de andere kant ontneemt u zich dan het genoegen om het Titicaca-meer te zien).
Hiervoor hoeft u enkel op de link onder 'Bolivida per e-mail ontvangen' te klikken (onderaan de blog). U komt dan op een webpagina (in het Engels) waar men u zal vragen om uw e-mailadres en een letter/cijfercombinatie (over) te typen. Daarna klikt u op 'Complete Subscription Request'. Vervolgens zal u in de inbox van uw e-mail een bevestigingsbericht krijgen. Klik op de link in dat bericht en voila, u bent klaar om 'Bolivida' in uw inbox te ontvangen.
Verder is er ook nog een link om Bolivida via RSS te ontvangen. Ik heb geen idee waar dat over gaat, maar voor diegenen die dat wel hebben; ga uw gang.

Tot slot wil ik nog even meegeven dat ik hoop dat ik evenveel uit Bolivida zal halen als u, en wel via uw reacties op mijn schrijfsels. In deze interactieve tijden mag uw stem natuurlijk niet ontbreken, dus voel u vrij (of eerder een beetje gedwongen) om uw reacties op deze blog neer te pennen (via de blog natuurlijk). Ik ben nogal een voorstander van de 'ongoing discussion of mankind' dus bij deze verontschuldig ik me bij voorbaat helemaal niet voor de onzinnigheden die ik hier zal achterlaten, maar nodig ik u uit om mij op betere gedachten te brengen!